Tojeść kropkowana jest byliną o wzniesionym pokroju, o krótkich podziemnych rozłogach. Pędy owłosione, słabo rozgałęzione. W sprzyjających warunkach bujnie rośnie, obficie kwitnie i intensywnie się rozrasta i może osiągnąć wysokość około 100 cm. Przeciętnie osiąga wysokość 60 cm. Liście w zależności od odmiany zielone lub z kremowo-białym obrzeżeniem, jajowate lub lancetowate, osadzone są okółkowo na całym pędzie. Miododajne, żółte kwiaty średnicy około 2 cm wyrastają po kilka z kątów górnych liści, tworząc długie grona. Roślina odznacza się długim (od czerwca do sierpnia) i obfitym kwitnieniem. Tojeść jest jedną z najważniejszych bylin, wykorzystywaną do obsadzania naturalistycznych ogrodów, nadaje się również na rabaty. Sprawdza się jako roślinność towarzysząca zbiornikom wodnym, dobrze znosi okresowe zalanie wodą. Jest rośliną mrozoodporną i długowieczną. Najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych, na glebach żyznych, średnio-wilgotnych do wilgotnych.