Miodunka plamista osiąga wysokość 25 cm, łodygi ma wzniesione, nierozgałęzione lub słabo rozgałęzione, kanciaste, całe silnie, gruczołowato owłosione. Na górnej stronie wszystkich liści występują jasne, srebrzyste plamy. Liście zachowują żywotność do zimy. Roślina kwitnie od marca do kwietnia, obficie wydziela nektar i stąd jest atrakcyjna dla pszczół. Liście i kwiaty pojawiają się bardzo wczesną wiosną, jeszcze przed rozwinięciem liści na drzewach, pod którymi rośnie. Młode kwiaty są czerwone, później stają się fioletowe. Wyrastają na krótkich, silnie gruczołowato owłosionych szypułkach, tworząc na szczycie łodygi stosunkowo gęsty kwiatostan typu dwustronny sierpik. Kielich lejkowatego kształtu, złożony z 5 jednakowych, trójkątnych ząbków. Efektowna, wczesnowiosenna bylina, która może być stosowana jako roślina okrywowa w założeniach naturalistycznych, w grupach lub płatach, w zieleńcach i parkach, na rabatach jako roślina obwódkowa. Dobrze prezentuje się z zawilcami, tawułkami, bergeniami, paprociami i trawami ozdobnymi. Wymaga stanowisk cienistych i półcienistych. Dobrze rośnie na glebach próchnicznych z dodatkiem gliny. Bujnie rozwija się tylko na glebach stale dostatecznie wilgotnych. Trwałość nasadzeń duża.