Jasnota plamista jest rośliną okrywową. Rozgałęzione, podnoszące się łodygi tworzą darń wysokości do 30 cm. Tworzy podziemne rozłogi. Liście sercowate, mniej lub bardziej zaostrzone, grubo karbowano - piłkowane, w zależności czy to gatunek czy odmiana (a jest ich wiele) mają różne zabarwienie. Mogą być ciemnozielone, z białą plamą pośrodku blaszki liściowej lub białą strzałką wzdłuż nerwu głównego, srebrzyste, białe z zielonym obrzeżeniem, żółte. Kwiaty rurkowo-wargowe (w zależności od odmiany) koloru białego, różowego w odcieniach, fioletowego w odcieniach zebrane w okółkowych kwiatostanach, miododajne pojawiają się od maja do sierpnia. Roślina nadaje się do okrywania mniejszych powierzchni w półcieniu, pod okapem drzew lub wśród wyższych bylin (z wyjątkiem głębokiego cienia, którego nie znosi). Wymaga gleby niezbyt ciężkiej, próchnicznej, przeciętnie wilgotnej.